07 feb Likstenen versus mineralenbuffet
Van nature zou een paard zijn mineralen en zouten uit het planten en grondstoffen moeten halen. Helaas bevat onze gemiddelde weide veel te weinig zout en ook in hooi is het nauwelijks aanwezig. Maar zout is wel van essentieel belang, dus moeten we het bijvoeren.
In deze blog leg ik je uit waarom zout zo belangrijk is en ook waarom ik liever geen likstenen met zout én mineralen of smaakjes aan mijn paarden geef. En natuurlijke welke zoutstenen je veilig kunt aanbieden aan je paard.
Wat is zout?
Zout, ook wel natriumchloride genoemd, bestaat gemiddeld voor 40% uit natrium en voor 60% uit chloor. Natrium is belangrijk voor het prikkelen van de zenuwen en het samentrekken van spieren. Chloride en natrium werken samen om de vochtbalans op peil te houden en ze regelen de bloeddruk. Ieder paard heeft een unieke behoefte. En dat is vooral afhankelijk van de spierarbeid en hoeveel hij zweet.
Een paard verliest zout via zweet en urine. Uit een studie uit 2013 blijkt dat een paard wat lichte inspanning verricht, en daardoor wat plakkerig is op de hals en flanken, zo ongeveer 1 tot 4 liter zweet verliest en ongeveer 2 tot 7 theelepels zout. Bij hele heftige inspanning als het paard dus zeiknat is, verliest hij tot wel 12 liter zweet en 20 theelepels zout!
Hoeveel zout heeft een paard nodig?
Een zouttekort kan ontstaan omdat paarden via hun voeding te weinig zout binnen krijgen, maar ook als gevolg van uitdroging door diarree. Een volwassen paard van gemiddeld 600 kilo heeft dagelijks ongeveer 16 gram natrium en 62 gram chloor nodig. Bij intensieve inspanning, dracht en lactatie is dit dus nog iets meer. Het paard heeft van nature een ingeprogrammeerd systeem dat het paard een seintje geeft dat hij op zoek moet gaan naar zout. Zoopharmacognosy noemen we dat. Dat systeem bepaald hoeveel zout het lichaam nodig heeft. Nog een reden waarom het niet handig is om zout altijd over het voer te gooien.
Als zout verwerkt is in producten met smaakjes, dan kan het lichaam dit niet meer onderscheiden van de noodzakelijke zoutbehoefte. Bied je je paard dus een liksteen aan met een smaakje zoals appel, framboos, kruiden, mineralen en wat je allemaal wel niet voorbij ziet komen, dan zal hij aan de steen likken omdat hij het lekker vindt, niet omdat hij perse zout nodig heeft. Een liksteen hoort dus neutraal van smaak te zijn.
Mineralenbuffet versus likstenen
Dat is voor mij ook meteen de reden waarom ik een mineralen enkelvoudig meng met water en in buffet vorm aanbiedt. Gewoon zout ofwel natriumchloride bied ik daarnaast los aan in de vorm van een zoutsteen zonder toevoegingen. Mijn paarden hebben altijd een vrije keus in zout en mineralen. Zo weet ik zeker dat ze voldoende zout binnen krijgen en geen overschot en geen toevoegingen.
Hoe mooi en gezond sommige omschrijvingen ook klinken en hoe vrolijk en leuk al die gekleurde likstenen er ook uit zien, ik zou het mijn paarden niet aanbieden. Je kunt nog beter puur keukenzout in een bakje aanbieden.
De juiste keus
De meest geschikte likstenen bestaan voor ongeveer 98% uit natriumchloride. De kleur zegt vaak niks en is meestal een toegevoegde kleurstof. Natriumchloride is namelijk wit of kleurloos. Als zout wordt opgegraven en het ligt te drogen, dan gaan eventuele mineralen vaak verloren. Wat je overhoudt zijn zoutkristallen. Die kristallen kunnen groot en klein zijn. Is maar net hoe lang ze gemaald worden. Ons keukenzout is bijvoorbeeld een hele fijne korrel. Maar als je himalaya zout hebt, dan heb je een grote korrel. Beide zijn kristallen.
Bij de stenen die ik mijn paarden aanbied, heb ik ook gekeken naar deze kristalstructuur. Zo heeft de ene steen een kleine korrel en gladde structuur en de andere steen juist een grove kristalkorrel. Ik zou me namelijk kunnen voorstellen dat een paard daar misschien wel een voorkeur in heeft. Hoe dat voelt aan zijn tong. Maar dat is maar een gedachte.
De bekendste steen uit mijn zoutbuffet is de Himalaya steen. Een zogenaamd oerzout uit het Himalaya gebergte. Het is 100% natuurlijk, of te wel er zitten geen toevoegingen in. Het is een grove kristalvorming, waardoor het paard dus langer moet likken om het zout binnen te krijgen. Het wordt op traditionele wijze gewonnen, met de hand selecteert en gewassen, en vervolgens in de zon gedroogd, verpakt en verscheept.
Kleine kanttekening: Je kunt je afvragen hoe duurzaam deze steen is, aangezien natuurgebied hiervoor wordt aangetast en tonnen aan himalaya zout wordt vervoert.
De liksteen van PaardNatuurlijk is volgens de makers de ideale liksteen. Er zijn twee soorten: de gewone liksteen en de Mg+ variant die extra veel magnesium bevat. De eerste liksteen zal in de meeste gevallen volstaan. De Mg+ variant bevat in verhouding meer sporenelementen. Omdat het Natrium-gehalte daardoor wat lager is zal het paard meer van de steen moeten likken om voldoende Natrium binnen te krijgen. En daardoor krijgt hij ook meer van de andere mineralen binnen. Ik gebruik dus de gewone liksteen van PaardNatuurlijk.
De steen bevat vooral grove en een beetje fijne kristallen. Mijn paarden likken er alleen aan als ze behoefte eraan hebben, en dat is niet heel vaak. Wat ik jammer vind, is dat het een enorme vierkante steen is en omdat mijn paarden er weinig aan likken, zie ik ook verlies door het smelten. En daarvoor is het best een dure steen.
Het merk Landmühle heeft één likstenen die ik in het zoutbuffet heb zitten. De mediterraans Zeezout liksteen, klinkt bijzonderder dan het is. Deze liksteen bestaat alleen uit natriumchloride ofwel zout. Niks geen extra’s of toevoegingen. Precies zoals je een zoutsteen wilt hebben. Heel fijn dus.
Je merkt wel, er is ongelooflijk veel aanbod in likstenen, maar er zijn maar heel weinig die geschikt zijn voor onze paarden en doen waarvoor ze echt bedoelt zijn, namelijk in de zoutbehoefte voorzien.
Bied naast het mineralenbuffet een himalaya steen aan en je hebt een mooi volledig aanbod voor je paard. Nog geen mineralenbuffet? Je besteld hem hier.
Geen reactie's